شمس‌الدین حمیدیان/ فیلم سینمایی «تک تیرانداز» مانند فیلم «نینوا» یا  «بلمی به سوی ساحل» اثری سینمایی در ستایش حماسه‌های رزمنده‌های غیور هشت سال دفاع مقدس است. غیور مردانی طول هشت سال دفاع مقدس حماسه‌ها آفریدند و در آزادسازی خرمشهر و عملیات خیبر و ... نقش به سزا داشتند.

فیلم سینمایی «تک تیرانداز» برخلاف بسیاری از تولیدات سینمای سال‌های اخیر که اسم ژانر دفاع مقدس را به دوش می‌کشند؛ اثری است که از خود جنگ می‌گوید و بدین واسطه در بدنه سینمای دفاع مقدس قرار می‌گیرد و با وجود آنکه در بعضی موارد، ‌ تدوین و میزانسن و دیالوگ‌های ضعیف دارد اما پیرنگ داستان به هم نریخته است و عنصری از حماسه را کم و ناقص نمی‌کند. اثری که هرچند تعریف جنگ را به  «تنازع بقا» تقلیل نمی‌دهد اما از لحاظ ایدئولوژی، می‌توانست بیشتر و حتی بهتر به بازنمایی تعریف جنگ و تفاوتش با دفاع مقدس بپردازد.

با این همه تلاش فیلم سینمایی «تک تیرانداز» بسیار ارزنده قابل تقدیر است. تلاشی که معطوف به بازنمایی و نزدیک شدن به ابعاد معنوی جنگ است و خصوصا با تکیه بر آیه شریفه  «و ما رَمیْت إذ رمیتَ و لکنّ االله رمی»، ابعاد ایمانی و تکیه بر غیب را در میان رزمندگان  برجسته می‌سازد و به ویژه آنکه اثر به درستی توانسته تا این نکته را برای مخاطب سینمایی خود ترسیم نماید که همانا منطق جنگ از نطر رژیم بعث، چیزی جز  «اصالت نتیجه»،   «نیرنگ و دسیسه» و  «تنازع بقا» نیست.

بر این اساس است که در فیلم سینمایی «تک تیرانداز»، شهید حسین زرین، از اطلاعات عملیات جنگ استفاده می‌کند لکن پیروزی در جنگ را منوط به زرنگی و زرنگ‌بازی نمی‌داند و در جای جای اثر مخاطب را متوجه می‌کند که توفیقات این شهید والامقام مربوط به مناسبات ایمانی او است.

همچنین شخصیت ایمانی به عنوان نوجوان فیلم، هرچند ابتدا به دنبال کشتن و تیر انداختن است  که تازه به میدان جنگ آمده اما در انتها با روح تعالیم غیبی پخته‌تر می شود و چشم فتنه جنگ را کور می‌کند و امداد غیبی را درجایی می‌بیند که توسط هیچ دوربین و قناسی قابل پوشش نیست!

فیلم سینمایی «تک تیرانداز» قطعیت و جلالیت خاصی دارد. به‌نوعی، تلفیقی است از دو ژانر پدر (ژانر جنگی) و مادر (ملودرام رمانتیک).

قهرمان فیلم سینمایی «تک تیرانداز»، یک نیمچه «رمبو» را القا می‌کند و فیلم‌نامه با تکیه به عوامل و صحنه‌های آشنای مدل فیلم‌های آکسیون، ازجمله جیمز باند، ایندیانا جونز و فیلم جنگی‌های آمریکایی، روال فوق‌العاده روان و سنجیده‌ای به خود گرفته است.

شخصیت‌های رزمنده در فیلم سینمایی «تک تیرانداز» به حُسن ابتلا یا همان آزمایش نیکو دچارند و از این جهت است که عبدالحسین زرین، در جریان عملیات عزیزان خود را از دست می‌دهد، با آقا عماد، فرمانده لشکر به خاطر علی، جدل می‌کند، دادن خبر شهادت به مادر علی را بسیار دشوار می‌بیند، و ظاهرا گلوله‌ای در کمر دارد و با خانواده‌اش نیز بی‌ارتباط شده و دلتنگ است، اما با همه این اوصاف، او بر ضد دشمن پیروز می‌شود.

فیلم سینمایی «تک تیرانداز» به جدال و مقابله، و قهرمان پردازی چشم ندوخته و چندان در بند روابط نیست و نمایشی‌تر به منظر جنگ می‌نگرد و سعی دارد به خلوت و درونیات رزمنده نزدیک شود.

حُسن مهم این فیلم فاصله گرفتن  از ضایعات و مصائب و حواشی جنگ است و از ناکامی و آرمان باختگی سخن نمی‌گوید. و از همه مهمتر، فیلم از عنصر  «قهرمان» (پروتاگونیست) و ضد قهرمان (انتاگونیست) antagonistēs استفاده می‌کند. و اساسا منطق «خیر» و «شر» در این درام معلوم است و شمایل بعثی‌ها مظهر شر قلمداد شده است و علیرغم اینکه در برخی موارد، ‌ شخصیت بعثی‌ها کاریکاتوری و تیپیک شده است (خنده‌های مصروعانه و خبیثانه و دعوای تک تیراندازان خارجی و...) اما چنین نمایشی، وجه روایی دارد و مخاطب ایرانی وطن‌دوست، منطق آن را می‌پذوطن‌ددر مجموع فیلم سینمایی «تک تیرانداز» از نقطه قوت‌های دفاع مقدس می‌گوید و قهرمانان جمعی نشان می‌دهد و از نوع قهرمان فردی به سبک فردی پودفکین فاصله می‌گیرد و به مدل تدوین آیزنشتاینی نزدیک می‌شود. درواقع شخصیت  «عبدالحسین زرین» در فیلم،   اگرچه تک و واحد است، اما کنشگری او برای محو کردن دشمن، حاصل فکر و ایمان یک لشگر است.

از سویی تمام تدوین و روایت فیلم در خدمت روح جمعی رزمنده‌های عملیات است و ازاین‌جهت فیلم، از اوج شروع می‌شود و در اوج هم پایان می‌پذیرد.

 این در حالی است که مخاطب، پیام انقلاب و  «ولایت پذیری» و  «رابطه سرباز و فرمانده» و... از خلال القای روح‌انگیز فیلم، دریافت می‌کند زیرا او خودش یک‌بار با آن رزمندگان، خصوصا عبدالحسین زرین، همسو و هم‌صحبت و همدل می‌شود و از این جهت قطعاً فیلم سینمایی «تک تیرانداز» مانند ده‌ها نمونه دیگر از ژانر دفاع مقدس، آثار «تأویلی» هستند که تا ابد، متعلق به تمام ادوار و دیار و افراد و نسل‌هاست و زمان و مکان و موضوع فیلم، در همهٔ موقعیت‌های انقلاب، ‌ توان سرایت دارد زیرا سندی از یک دوره‌ای است که ایرانی‌ها برای جنگ مقدس، جان خود را دادند. زیرا دفاع مقدس نه‌تنها حیات‌بخش به کالبد سینما در آن دوران است بلکه زندگی‌بخش به تمام جامعه است.